Het is slechts een uur vliegen naar Berlijn. Daarom lopen wij al bij het ontwaken van de dag in het oostelijke stadsdeel op zoek naar ons hotel. Voor die Wende gelegen aan de ‘verkeerde’ kant van de muur, nu ontdekt door gasten van chique of hippe komaf. Met de klinkende naam Tsarenhof, met gedrapeerde veloursgordijnen, met kroontjes in de vloerbedekking, met tientallen portretten van tsaar en tsarina, met vergulde en gekrulde tafelpootjes, met volle ruikers verse bloemen, met een harpiste bij het ontbijt, is het ons domicilie voor enkele dagen Berlijn.
Het is slechts vierenzestig jaar geleden dat het Derde Rijk huishield in Europa. We dwalen door het Holocaust monument. We raken de weg kwijt, we voelen ons verlaten. Onze voeten tasten schuchter naar houvast op het golvende plaveisel. Duizenden manshoge, grijszwarte betonnen blokken versperren ons uitzicht. We raken gedesoriënteerd, we lopen omhoog, omlaag, naar links en naar rechts. We zien wel de stralende blauwe hemel boven ons. Maar die is eindeloos ver weg. Als twee verloren vogels kijken we elkaar aan en gaan op zoek naar vrijheid, die voor bezoekers van dit monument wel bereikbaar is.
Het is slechts tweehonderddrie jaar geleden dat Napoleon slimme ideeën koesterde en uitvoerde. In zijn drieste plannen veroverde hij ook Berlijn. De koperen Godin Victoria en haar paarden vond ie heel mooi, daar boven op de Branderburger Tor. Zo mooi, dat hij vrouw en paard naar beneden liet takelen, in een rijtuig zette, en in vol galop ontvoerde naar Parijs. Die Napoleon toch. Nu straalt Victoria ons in een scharlaken rode avondzon weer tegemoet, haar logeerpartijtje in Frankrijk duurde slechts acht jaar. Wij zoeken een terras Unter Den Linden, proosten en zijn verzadigd van alle indrukken. En gelukkig.
Het is slechts twintig jaar geleden dat schraalhans nog keukenmeester was in dit deel van Berlijn, waar wij de tweede dag van ons verblijf een markt bezoeken op de Kate Kollwitzplatz. De geurige herfstzon maakt ons vrolijk, de verkleuring van de bomen een beetje melancholiek, de kwaliteit van de uitgestalde koopwaar hebberig. Er zijn wollen mutsen te koop, maar ook zilveren sieraden, eerste persing olijfolie, geurende zepen, groenten en fruit van biologische komaf, oranje herfstbouquetten, vers gebakken Brot, en houten snijplanken. We kopen een snijplank, met een kleur op onze wangen rekenen we af. De prijs, geschreven in een verzorgd Duits handschrift, was bij nader inzien aanzienlijk! Nu, op het aanrecht in Gouda, pronkt er een waar meesterstukje, bestaand uit veertien soorten ingelegd hout.
Het is slechts zesenzestig jaar geleden dat de kerkgangers in de Kaiser-Wilhelm-Gedachtniskirche hoorden: ”Alles is vergankelijk”. Enkele uren later was de toren van hun kerk vernietigd. De kapotte toren, als monument bewaard gebleven, doet ons huiveren. We horen klanken van een cello en een viool; we besluiten om in de nieuwe kerk, met zijn 33.000 gekleurde glasraampjes, uit te rusten. Bach en Vivaldi vullen al snel de ruimte, misschien is hun muziek niet vergankelijk. Deze dag sluiten we af, een groter tegenstelling is niet mogelijk, in Das Alte Bierhaus. Vier rondborstige mannen en een dame, hooggehakt en meisjesachtig gejurkt coveren dat het een lieve lust is. We wanen ons terug in de zestiger jaren. Meezingers en liedjes om bij te tranen. Liedjes om herinneringen bij op te halen en liedjes die de definitie ”Schlager” met gemak kunnen doorstaan. Bijna haken we in om mee te deinen, gelukkig wordt op tijd onze bestelling gebracht, zwei Bier und Kartoffelsalat. Ver na middernacht rollen we ons koninklijke bed in.
Het is slechts tien jaar geleden dat het Rijksdaggebouw met de immense glazen koepel in gebruik werd genomen. We wandelen langs de Spree, krijgen we terloops Mevrouw Merkel in het vizier, hinkelen over gevallen kastanjes en beukennootjes, verbazen ons over de ontelbare genoeglijke terrassen. Maar ons doel is restaurant Kafer, boven in het parlementsgebouw, waar Kaffee und Kuchen voor ons besteld is. Dat wij het in ruilen voor champagne zullen de organisatoren van deze reis (de zonen en de dochters) vast niet bezwaarlijk vinden.
Het is ongeveer vijfhonderdvijfentwintig dagen geleden dat we getrouwd zijn, brengen een proost uit op al onze kinderen, en voelen op deze hoogte, letterlijk en figuurlijk, warmte rondom.
Willie,
4 oktober 2009