Ook al gestruikeld in de winkelstraten over de bolchrysanten?
Nauwelijks ligt de tent op zolder, is de caravan gestald in een voormalige kas, is de hotelrekening afgeschreven of de chrysantenbolparade gaat beginnen.
Bij onze nationale grootgrutter val ik, begin september, reeds over zijn bloembonus aanbieding. Honderden kleine knopjes, een groot aantal in oranje gloed, zijn voor een prikkie te koop.
Gamma, de winkel van hamers, spijkers of andere benodigdheden om te verbouwen, doet er een schepje bovenop. Ik zie op de Ster dat de klungelige ‘jongeheer’ een bolchrysant koopt voor de buurman. Zoals altijd is de echte klusser Jan-Sta-Vast, de buurman dit keer, hem te vlug af. Het achtertuintje van Jan staat namelijk al vol. Propvol bollen. Hij weet wat goed en vooral goedkoop is, zonde om dit koopje te laten staan. Tja.
Op de dag dat ik heimelijk toch stap ging om evenzo te voldoen aan mijn herfstbloemendrang, was tussen de planken en de snoeischaren geen blom meer te bekennen. “Helemaal uitverkocht mevrouw, ga maar naar de buurman, ha ha…”
Weinig bloemen zijn voor mij zo seizoensgebonden als de chrysant. Geef ze mij de in zomer, ik zet ze in een onzichtbaar hoekje in het huis. Geef ze mij in de winter en ik vraag me of de gever bijkans geen gevoel heeft van seizoenen. Geef ze mij in de lente, ze belanden zonder pardon in de groencontainer.
Herfst en chrysanten, de enige mogelijkheid. Terwijl in Japan de chrysant het hele jaar schittert op de troon van de keizer en helden geridderd en geslagen worden in orde van de Chrysanthemum! Bij mij komen in de lente de tulpen op tafel en in de zomer de margrieten. De verwijzing op Google naar de teelt van jaarrondchrysanten heb ik subiet gedeleted. Ook alle soortnamen die nu voorhanden zijn: Tiger, Katinka, Breitner, Bella en Holiday purper. Beppie in brons, in wit in rood of in paars, of beppie in ‘enzovoort’. Bruno, Clarette, Gerrie Hoek, Reagan cream (!) en Yoko Ono. Grenzeloze fantasten, die bloemkwekers.
Komt vast uit mijn jeugd, deze bloemen-obsessie. Eind zomer begon op onze kwekerij de drukte van het binnenhalen van de chrysanten. Een familiegebeurtenis, waarbij jong tot oud geacht werd mee te helpen. En met liefde! De chrysanten stonden buiten op het veld. Om hun knoppen had mijn moeder, uren en uren met precisie en geduld, cellofaanzakjes gedrapeerd. Om de regen en storm voor te zijn werden de bloemen naderhand stuk voor stuk naar binnengedragen, met een kluit aarde, om in de kas na te rijpen. Vanuit de kas naar de schuur, vanuit de schuur, elke bloem een voor een in een vloei gedraaid, naar de Aalsmeerse veiling. De vele handen om het werk lichter te maken zijn mij bijgebleven. Maar bovenal de onuitroeibare optimistische kijk van mijn vader wanneer het werk teveel leek, of een herfstbui voor de zoveelste keer ‘regen’ in het eten dreigde te gooien.
‘s Avonds, rond de keukentafel met rozige wangen, wanneer de klus geklaard was, knikkebolde hij, mijn vader. Deze rust is voor mij symbolisch gevat in een bloem: de chrysant!
Het is opnieuw herfst, 50 jaar later. Ik ben toch niet gezwicht voor de invasie van de bolchrysanten. Trots en staat eenvoudig, doch ook monumentaal, staat deze “rayonant” op onze kamertafel. En ik vertel mijn lief het verhaal van de noeste arbeid die mijn vader verrichtte om zijn kinderen een hoopvolle toekomst te bieden. Mijn chrysant heet ook geen Beppie, Reagan of zelfs geen Martin Luther King.
Mijn chrysant heet: Hein Lek.
Willie Lek-Ruijsink
6 september 2008
.