Mijn collega en ik zetten het verkeer stil. Onze bakfiets, onderdeel van promotietour t.b.v. de dag van de laaggeletterdheid, laat zich onhandig besturen. Wij gaan ervoor, om op deze dag aandacht te vragen voor mannen en vrouwen die niet zo makkelijk met onze talige maatschappij meekunnen.
De volgende ochtend geven wij les aan allochtonen. Was het in voorgaande jaren dringen om een plaatsje in het lokaal, dit jaar zijn er slechts vier stoelen bezet. Ook navraag bij collega’s levert hetzelfde beeld op. Reden? Het recente beleid van de overheid. In dit nieuwe, zeer ingewikkelde stelsel moeten allochtonen de weg zien te vinden naar het zo broodnodige taalwonderwijs.
De nieuwe wet is nauwelijks te begrijpen voor hen die er dagelijks mee werken, ook de docenten zien door de bomen is het bos nauwelijks. Velen mogen niet meer naar school, maar voor de analfabeten is er een meevaller; gelukkig bestaan er mondiaal de Rechten van de Mens. Ieder heeft recht op gratis taalonderwijs. Jawel. Nederland heeft daar een eigen draai aan gegeven, recht op taalonderwijs in de educatie tot niveau 1. Wat zegt dat? Stoppen zodra niveau 1 is bereikt. Voor het gemak is het verantwoordelijke ministerie de dag van de laaggeletterdheid vergeten? Niveau 1 is mooi, natuurlijk. Maar de laaggeletterdheid blijft. Geen krant is te begrijpen, geen ondertiteling te lezen. Geen brief van een oudercommissie is te ontcijferen, laat staan een van de gemeente of andere overheidsinstelling. Tja.
Kunnen allochtonen dan helemaal geen lessen meer volgen? O, jawel hoor.
Mits: zij onder niveau 1 blijven.
Mits: zij ongeveer10 euro per uur betalen ( studiefinanciering is mogelijk, wie ontcijfert de folders?)
Mits: zij toestemming hebben van de sociale dienst of vergelijkbare instantie.
Mits: zij boven niveau 3 zijn, dan zijn de kosten rond 300 euro per jaar.
Uit de dagelijks praktijk blijkt, dat grote groepen leergierige dames en heren per ingang van 1 september thuis zijn. Onze studenten, veelal Nieuwkomers, tussen niveau 1 en 3 hebben nog te weinig taal om een passende baan te vinden. Vaak, door omstandigheden gedwongen, zijn zij in afwachting van een akkoord van welke ambtenaar dan ook. Ook voor de ambtenaren is het bos groot, kronkelen alle bomen met regeltjes, uitzonderingen, wetten en tijdgebrek door elkaar heen.
Kortom, wij maken ons verschrikkelijke zorgen om de mensen die nu noodgedwongen verstoken zijn van Nederlandse les. Samen met Prinses Laurentien kunnen we natuurlijk wel met een bakfiets door Alphen aan den Rijn of Amsterdam fietsen, met deze nieuwe wet is dat dweilen met de kraan open.
Wij voorzien over een aantal jaren een grote “zee” laaggeletterden van allochtone afkomst. Het zou van visie getuigen wanneer het ministerie van onderwijs, en elk ander betrokken ministerie, zich buigt over dit probleem. Investeren in de toekomst heet dat!
-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-
Bovenstaand artikel schreef ik als ingezonden stuk voor een krant op 24 september.
Woensdag 10 oktober 2007 lees ik in “de Volkskrant” dat de verantwoordelijke minister het probleem onderkent en grote stappen gaat ondernemen.
Dus toch…
Willie, 11 0ktober 2007